Varış Öncesi Gümrük İşlemleri Belgesinin Avantajları
Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine ilişkin Gümrük Genel Tebliği (Varış Öncesi Gümrük İşlemleri) (Seri No:1) 23.01.2019 tarihli ve 30664 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, 23.04.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Serbest Dolaşıma Giriş ve Dâhilde İşleme Rejimi kapsamında denizyolu konteyner taşımacılığı ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yerli üretimde girdi olarak kullanılabilecek eşyanın ilgili rejime giriş işlemlerinin Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce başlanabilmesi ile ilgili işlemleri kapsamaktadır.
Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yerli üretimde girdi olarak kullanılabilecek eşyanın ilgili rejime giriş işlemlerinin Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce başlanabilmesine ilişkin usul ve esasları bu tebliğle belirlenmiştir.
Bu tebliğ uygulaması ile gümrük beyannamesi verme sürecinin öne çekilmesi, gümrük idaresinden kaynaklı beklemelerin önüne geçilmesi, gümrük işlem süreçlerinin hızlandırılması, ihracatçılarımızın hammadde ve ara malı ithalatındaki dış ticaret süreçlerinden doğan zaman kayıplarının telafi edilmesi, doğabilecek ilave maliyetlerin (tahmil, ardiye, terminal, demuraj giderleri vb.) azaltılması ve bu sayede üretimin ve ihracatın desteklenmesi hedeflenmiştir.
Düzenleme incelendiğinde, denizyolu konteyner taşımacılığı ile ülkemize gelen eşyanın bu kolaylıktan faydalanabildiği, diğer yollarla (kara, hava ve demiryolu gibi) veya denizyolu ile dökme gelen eşyanın bu kolaylıktan faydalanamadığı göze çarpmaktadır. Bir diğer önemli husus ise bu tebliğden yararlanacak eşyanın Gümrükler Genel Müdürlüğünce belirlenen GTİP listesinde yer alan yerli üretimde girdi olarak kullanılabilecek, hammadde ve ara mamul niteliğinde olması gerektiğidir.
Uygulama Serbest Dolaşıma Giriş ve Dahilde İşleme Rejimi ile sınırlandırılmış olup, bunun bir istisnası olarak izin kapsamındaki eşyanın taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus Geçici İthalat Rejimine konu eşya için de varış öncesi gümrükleme kapsamında beyanname tescil edilebilmektedir.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) sahipleri bu uygulamadan her hangi bir başvuruya gerek kalmaksızın doğrudan faydalanabildiği gibi, YYS sahibi olmayan firmalar ticaret siciline kayıtlı bulunduğu ile en yakın Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne başvurabilmektedir. Başvuru sahibine ilişkin koşullar(Varış Öncesi Gümrük İşlemleri) (Seri No: 1) 4. Maddesinde belirtilmiştir.
İzin süre sonu, iznin verildiği yılı izleyen takvim yılını takip eden üçüncü yılın son günüdür. Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahipleri tarafından kullanılması halinde sertifikanın askıya alınması, geri alınması ve iptal edilmesi hallerinde, belgenin askıya alındığı, geri alındığı veya iptal edildiği tarih itibarıyla Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahipleri varış öncesi gümrük işlemlerinden faydalanamaz.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ve Beyan Kontrol İşlemleri
a) Varış Öncesi Gümrükleme İzni kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesinin, özet beyanın ilgili satırında yer alan taşıma senedinin tamamını kapsaması gerekir. İzin kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesine konu eşyanın bulunduğu konteyner İçerisinde sadece aynı alıcıya ait Tebliğ kapsamındaki eşya olmalı ve başka alıcılara ait eşya olmamalıdır.
b) Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin dördüncü fıkrasına (İlgili kurumlarca yapılacak kontrollerin, gümrük beyannamesinin tescil işlemi öncesinde yapılması durumunda) göre herhangi bir kontrole tabi olan eşyanın, kontrole ilişkin izin/uygunluk yazısının beyannameye kaydedilmesi halinde eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine varışından önce beyannamenin tescil edilmesine izin verilir.
c) İzin kapsamındaki eşyanın taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus geçici ithalat rejimine konu eşya için de Türkiye Gümrük Bölgesine varışından önce beyannamenin tescil edilmesine izin verilmekte olup bu eşyanın sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmemesi gerekmektedir.
d) Gümrük beyannamelerinin beyanın kontrolü türü (hat bildirimi), varış bildirimi onayına kadar yükümlülere bildirilmez. Varış Öncesi gümrük işlemleri kapsamında işlem gören gümrük beyannamelerine ilişkin beyanın kontrolü, eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğu ve birbiriyle uygunluğu itibarıyla veya belge kontrolüne tabi tutulmaksızın gerçekleştirilir
e) Eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğu ve birbiriyle uygunluğu kontrol edilen veya belge kontrolüne tabi tutulmayan bu Tebliğ kapsamındaki gümrük beyannamelerinin, herhangi bir nedenle varış bildirimi onayına kadar fiziki muayeneye yönlendirilmesi mümkündür.
f) Beyanın kontrolü tamamlanan ve ilgili rejim uyarınca vergileri ödenen veya teminata bağlanan gümrük beyannamesi, varış bildirimi onayı ile birlikte serbest dolaşıma giriş rejiminde kapanmış, dâhilde işlem rejiminde kapatılabilir statüye gelir.
Sarı ve yeşil hatta işlem gören gümrük beyannamesi kapsamı eşyanın geçici depolama giriş-çıkış kaydı yapılmaksızın işlem görerek serbest dolaşıma giriş rejiminde kapanmış, dâhilde işlem rejiminde kapatılabilir statüye gelen beyanname kapsamı eşyanın bulunduğu konteynerlerin saha çıkışı yapılabilir. Söz konusu konteynerler varış bildirimi onayıyla beraber tahliye planının yapılmasını teminen liman işletmesine bildirilir.
Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca sonradan kontrol kapsamında denetlenir veya beyannamenin tescil edildiği gümrük müdürlüğünün bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünde yer alan Kontrol Şubelerince incelemeye tabi tutulur. Tebliğ hükümlerinden yararlanan yükümlü, Tebliğin 4 üncü maddesinde belirtilen şartları kaybetmesi halinde Varış Öncesi Gümrükleme İzni geri alınır. İzni geri alınan yükümlünün Tebliğ hükümlerinden tekrar faydalanabilmesi için şartların sağlanması ve ilgili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne yeniden izin başvurusunda bulunması gerekmektedir.
Varış Öncesi Gümrük İşlemleri Belge Şartları
Varış Öncesi Gümrük İşlemleri Belgesi Almak İçin Zorunlu Olan İhracat ve İthalat (Dış Ticaret) Verileri
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik bulunulması,
b) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının ilgili maddede belirtilen suçlardan veya ilgili maddede belirtilen Kanunlara muhalefetten ceza veya mahkûmiyet kararı bulunmaması,
c) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili koşulların sağlanması,
d) Olumlu görüşle sonuca bağlanan Yeminli mali müşavir raporunun sunulması,
e) Geriye dönük üç yıl içerisinde, yılda asgari beş milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat gerçekleştirmiş olması,
f) İzin kapsamında ithal edilen eşyanın üretim ve/veya imalatta kullanılacağına dair taahhüt veriliyor olması,
Gerekmektedir…
Koşullarını sağlayan sanayicilere iznin verildiği yılı izleyen takvim yılını takip eden üçüncü yılın son gününe kadar geçerli olmak üzere Varış Öncesi Gümrük İşlemleri Tebliği hükümlerinden faydalanma izni verilmektedir.
İzin kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesinin, özet beyanın ilgili satırında yer alan eşyanın tamamını kapsaması ve eşyanın bulunduğu konteyner içerisinde sadece aynı alıcıya ait eşya olması gerekmektedir.
İşlem gören gümrük beyannamelerinin beyanın kontrolü türü (hat bildirimi), varış bildirimi onayına kadar yükümlülere bildirilmez. Beyanın kontrolü, eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğu ve birbiriyle uygunluğu itibarıyla (Sarı Hat) veya belge kontrolüne tabi tutulmaksızın (Yeşil Hat) gerçekleştirilir.
Söz konusu gümrük beyannamelerinin, herhangi bir nedenle varış bildirimi onayına kadar Gümrük idaresince fiziki muayeneye (Kırmızı Hat) yönlendirilmesi mümkün olup, varış bildirimi onayı ile birlikte beyanın kontrol türünün kırmızı hat olduğunun öğrenildiği eşya izin kapsamında değerlendirilmez.
Sarı ve yeşil hatta işlem görerek Serbest Dolaşıma Giriş Rejiminde “kapanmış”, Dâhilde İşleme Rejiminde “kapatılabilir” statüye gelen beyanname kapsamı eşyanın geçici depolama giriş-çıkış kaydı yapılmaksızın konteynerlerin saha çıkışı yapılabilmekte, konteynerlerde yer alan eşyanın liman sahası içerisinde boşaltılmasına izin verilmemektedir.
Sonuç olarak, “Varış Öncesi Gümrük İşlemleri” uygulaması ile eşyanın gümrük gözetiminde geçirdiği süre geleneksel gümrük kontrolüne kıyasla azalacak, gerekli olan verilerin gümrük idarelerine iletilmesi ile risk kriterleri daha etkin bir şekilde belirlenebilecek, gümrük idareleri önceden planlama yaparak gümrük kontrollerindeki etkinliği artıracaktır. Dış ticaret firması açısından bakıldığında, zaman ve maliyet tasarrufu sağlaması nedeniyle, uluslararası düzeyde rekabet edilebilirlik açısından önemli üstünlük sağlanacaktır.
